آشنایی با نرم افزار ایویوز (EViews) و آزمون های آماری آن

مقدمه ای بر نرم افزار ایویوز EViews و آزمون های آن

درباره ایویوز

EViews  که مخفف عبارت Econometric Views  است، بسته ی نرم افزاری طراحی شده برای تخمین و شبیه سازی الگوهای اقتصاد سنجی است که توسط شرکت QMS یا  Quantive Micro Software طراحی شده است. در سال 2010 این شرکت توسط شرکت نرم افزار IHS تملک گردید و در حال حاضر این نرم افزار متعلق به IHS در کشور آمریکاست. آدرس وب سایت اصلی این نرم افزار www.eviews.com  می باشد.

آخرین نسخه عرضه شده تا تاریخ نگارش این مقاله (96/8/8) نگارش EViews 10 می باشد. البته نسخه های متداول فعلی، eviews 8  و eviews 9.5 است که آنها را می توانید از این وب سایت دانلود و نصب نمایید (فیلم راهنمای نصب موجود است).

این نرم افزار دو حالته هم برای برنامه نویسی و هم برای اجرای رویه های از پیش نوشته شده به صورت محاوره ای، به گونه ای طراحی شده است که امروزه یکی از مهمترین برنامه های نرم افزاری مورد استفاده توسط اقتصاد دانان در سراسر دنیا است.

1- تجزیه و تحلیل با EViews

EViews را می توان در حوزه های تجزیه و تحلیل روابط آماری و اقتصادسنجی، پیش بینی فروش، شبیه سازی، پیش بینی کلان اقتصادی، تجزیه و تحلیل هزینه ها و الگوسازی و ارزیابی سیاست گذاری به کار برد. در حالت محاوره ای برقراری ارتباط کاربر با EViews   از طریق روابط های گرافیکی (GUI)  خوش ساختی ممکن شده است که به سادگی امکان تبادل اطلاعات بین فرد و کامپیوتر را فراهم ساخته است.

این رابط ها با شئ های گرافیکی مانند پنجره ها، آیکن ها، کلیدها و منوها ترکیب شده است که انتخاب یا فعال کردن این شئ ها از طریق فعال سازی توسط ماوس صورت میپذیرد. با به کارگیری آن ها می توان دامنه وسیعی از تکنیک های اقتصاد سنجی، آماری و گرافیکی پیچیده را بدون این که نیازی به برنامه نویسی باشد، انجام داد.

2- ویژگی های EViews

از ویژگی های مهم این نرم افزار این است که این نرم افزار پیرامون مفهوم آبجکت Object  طراحی شده است. سری ها، معادلات و سیستم ها، صرفا بخشی از آبجکت های متداول در EViews هستند. هر آبجکت در EViews   دارای پنجره ای است و هر پنجره دارای رویه هایی یا Procedures است.

Eviews   به گونه ای طراحی شده است که می تواند بدون هیچ واسطه ای لیست گسترده ای از فرمت داده ها را بنویسد و یا بخواند. این لیست می تواند فرمت داده ها ی Excel، ASCII ،Text  و… را شامل گردد. بر عکس بسیاری از نرم افزارهای اقتصادسنجی، دلیلی وجود ندارد که کاربر برای استفاده از    EViews زبان برنامه نویسی خاصی را بداند.

EViews دارای رویه های از پیش نوشته شده ای است که به راحتی و از طریق رابط های گرافیکی (GUI)   می توان بسیاری از رویه های اقتصادسنجی کاربردی را مورد استفاده قرار داد.

3- آزمون های آماری قابل اجرا در EViews

آزمون های آماری در ایویوز

نرم افزار EViews   مجموعه ی کاملی از رویه های آماری و اقتصادسنجی پیشرفته است که بخشی از این رویه ها عبارتند از:

آمار بنیادی، آزمون های ریشه ی واحد و هم انباشتگی، تعدیلات فصلی، فیلترینگ، تخمین، الگوهای   ARCHو   GARCH، روش گشتاورهای تعمیم یافته، متغیرهای وابسته محدود، تخمین سیستم، الگوهای اتورگرسیو برداری و تصحیح خطای برداری، تجزیه و تحلیل داده های تلفیقی، الگوهای فضای حالت، پیش بینی و شبیه سازی سری زمانی.

1-3- آمار بنیادی

به راحتی می توان آمار توصیفی بنیادی را برای یک نمونه از طریق گروه بندی یک یا چند متغیر از نوع داده های مقطعی، سری زمانی و یا داده های تلفیقی به دست آورد. آزمون فرضیه در خصوص میانگین، میانه و واریانس برای برابری آماره ها با مقادیر خاص و یا عدم برابری آن ها بین دو یا چند نمونه و جدول آنالیز واریانس   (ANOVA) از رویه های قابل محاسبه درEViews   است.

ارزیابی گرافیکی ازتوزیع احتمالی داده ها توسط هیستوگرام، تابع توزیع تجمعی، نمودار دهک ها و  نمودار Q-Q   برای مقایسه دو سری از داده ها و یا یک سری انفرادی از داده ها با طیف متنوعی از توزیع های نظری، اجرای آزمون های کولموگروف – اسمیرنوف Kolmogorrov –Smirnov  ، لیلیفورز (Liliefors)، اندرسن-دارلینگ (Anderson –Darling)، برای مشاهده این که آیا توزیع داده ها ی تحت بررسی نرمال است یا این که نحوه ی توزیع داده ها مبتنی برتوزیع های نمایی، لاجیستیک ،کایسکور، ویبول یا گاماست بخش دیگری از توانایی های EViews است.

2-3- آزمون های ریشه ی واحد و هم انباشتگی

برای روشن ساختن خواص  داده ها ی سریهای زمانی EViews  آزمون های ریشه ی واحد (شامل سریهای زمانی انفرادی و آزمونهای لین و لوین  Lin-Chu و شین و پسران Pesaran-shin   برای داده های تلفیقی، آزمون های هم انباشتگی (بامقادبر بحرانی مک کینون و میزان P-Value ی آزمون ها)، ازمون علیت گرینجری، تابع خودهمبستگی (AC)   و خودهمبستگی جزیی (PAC)  آماره ی   Q لیانگ –باکس و تابع همبستگی متقابل (CCF)   نیز از قابلیت های EViews   است.

3-3- تعدیلات فصلی

نرم افزار Eviews   رویه های تعدیل فصلی شامل Census X11  و الگوی ARIMA   برای دو حالت جملات ضرب شونده   Multiplicative  و جمع شونده (Additive)   را ارائه می کند.

4-3- فیلترینگ

Eviews روند سریهای زمانی را توسط فیلتر هدریک- پرسکات محاسبه می کند. این درحالی است که از نسخه 5 نرم افزار به بعد توانایی اجرای “فیلتر باند-پس” وجود دارد. به کار گیری فیلتر کالمن برای تخمین الگوهای فضای حالت و استخراج روند یک سری زمانی از رویه هایی است که در برنامه ایویوز قابل اجراست.

5-3- تخمین

Eviews   دارای رنج وسیعی از تکنیک های تخمین تک معادله و سیستم معادلات برای داده های سریهای زمانی و مقطعی است. تخمین زننده های اساسی شامل حداقل مربعات معمولی، حداقل مربعات دو مرحله ای، حداقل مربعات غیر خطی، تخمین موزون با تکنیک های اشاره شده قابل دسترسی است.

6-3-الگوهای ARCH

اگر واریانس سری زمانی تحت بررسی در طی زمان تغییر کند ،Eviews  می تواند مسیر واریانس را با استفاده از الگوهای ARCH  تخمین بزند. الگوهای (PARSH (P .q) , TARCH (p ,q ) EGARCH (p ,q) , GARCH(p,q   را می توان در   Eviews با بهره گیری از روش حداکثر راستنمایی به دست آورد.

7-3-روش گشتاورهای تعمیم یافته

Eviews  تخمین GMM را برای داده های مقطعی سری زمانی ارائه می کند (هم تک معادله و هم سیستم معادلات ).

گزینه ی موزون شامل ماتریس کواریانس وایت (White Covariance Matrix) برای داده های مقطعی و گزینه ی ماتریس کوواریانس HAC برای داده های سریهای زمانی است.

8-3-متغیرهای وابسته محدود

در شرایطی که داده هایتان از نوع مقادیر محدود یا سانسور شده باشد، ایویوز دارای تمهیداتی برای تخمین این فرم از داده های مقطعی است. مهمترین گزینه های تخمین در این بخش شامل الگوهای پروبیت، لاجیت و توبیت و . . .  است.

9-3-تخمین سیستم

درEViews  می توان سیستم های معادلات خطی و غیرخطی را توسط روش های حداقل مربعات معمولی، حداقل مربعات دو مرحله ای ،رگرسیون به ظاهر نامرتبط، حداقل مربعات سه مرحله ای، GMM و حداکثر راستنمایی با اطلاعات کامل  FIMIL   تخمین زد.

10-3-الگوهای اتو رگرسیو برداری و تصحیح خطای برداری

الگوهای اتورگرسیو برداریVAR   و تصحیح خطای برداری (VECM)  را به سادگی می توان با EViews تخمین زد. پس از تخمین این الگوها تمهیداتی برای تابع واکنش ضربه Impulse Response Function  و تجزیه واریانس   Variance Decomposition در Eviews   وجود دارد. در ضمن این امکان در نظر گرفته شده است که قیود خطی بر روابط هم انباشتگی اعمال گردد، تا روابط هم انباشتگی دارای معنای اقتصادی از سایر روابط هم انباشتگی تفکیک شوند.

11-3-تجزیه و تحلیل داده های تلفیقی (پانل دیتا یا داده های تابلویی)

Eviews دارای طیف متنوعی از ابزارهای طراحی شده برای کارکردن با داده های تلفیقی (داده های ترکیبی یا پانل دیتا) است. مجموعه داده های متوازن که هم دارای مقطع و هم دارای بعد زمان باشد را می توان به راحتی در  Eviews   تخمین زد. در مجموع برای حداقل مربعات معمولی خطی ، روش تخمین معادلات شامل 2SLS/IV   تعمیم یافته است.

12-3-الگوهای فضای حالت

آبجکت فضای حالت این امکان را فراهم می سازد تا دامنه وسیعی از الگوهای سریها ی زمانی پویا شامل یک معادله یا چند معادله را توسط الگوریتم فیلتر کالمن تخمین زد. در این وضعیت ، این امکان در نظر گرفته شده است که با استفاده از آبجکت فضای حالت بتوان الگوهای با ضرایب تصادفی، در طی زمان متغیر (Time Varying) و تصریحات ARMAی حداکثر راستنمایی را تخمین زد. در این بخش می توان یک سری زمانی را فیلتر کرده و به اجزاء روند و دوران تفکیک کرد. و سپس از نتایج به دست آمده برای پیش بینی سریهای زمانی استفاده کرد.

13-3- ارزیابی و بازرسی تشخیصی تصریحات

پس از آن که یک معادله ویا یک سیستم توسط Eviews   تخمین زده می شود، می توان با به کارگیری بخش دیگری ازتمهیدات Eviews    دامنه گسترده ای از آزمون های تشخیصی و تصریحی را در ارتباط با نتایج تخمین به کار برد. این آزمون ها شامل آزمون های والد بر قیود خطی و غیرخطی، آزمون نسبت راستنمایی و آزمون   F برای متغیرهای حذف شده، آزمون   RESET  رمزی و آزمون پیش بینی و شکست ساختاری چاو هستند.

14-3-پیش بینی و شبیه سازی

درEViews تهیه ی پیش بینی ازیک الگوی تخمین زده شده بسیار ساده است. در الگوهای تک معادله صرفا بایستی نوع پیش بینی اعم از پویا (Dynamic)   و  ایستا (Static)   را با فاصله اطمینان 95% مشخص کنید و سپس اقدام به تهیه ی پیش بینی کنید.

15-3-شبیه سازی و حل معادلات همزمان

آبجکت الگو (Model )   که برای حل شبیه سازی سیستم معادلات همزمان به کار برده می شود، تسهیلات قابل توجهی را برای الگوسازان فراهم آورده است. آبجکت الگو در Eviews    به سادگی  شبیه سازی تصادفی و غیر تصادفی را توسط راه حل های گاوس – سایدل (Gauss –Seidel)  و یا نیوتن (Newton)  فراهم می آورد.

قاعدتا بایستی وجود ویژگی های فوق را دلیل مقبولیت این نرم افزار در بین اقتصاد سنجان و اقتصاد دانان دانست.

16-3-عبارات ریاضی در Eviews

نرم افزار Eviews   شامل یک کتابخانه ی عظیمی از عملیات و توابع از پیش ساخته شده است که به کاربر این اجازه را می دهد تا عملیات ریاضی پیچیده را صرفا با فشاردادن بر چند کلید از صفحه کلید کامپیوتر شخصی انجام دهد. در مجموع در Eviews    برخی از این توابع عملیات وقفه (Lag) ، تقدم (Lead)   و تفاضل گیری (differences)   را به سهولت انجام می دهد. در نرم افزار Eviews عملیات و محاسبات با توجه به دستورات تایپ شده در صفحه ی دستور از چپ به راست اجرا می شود.

5/5 - (12 امتیاز)
با استفاده از بخش نظرات در انتهای صفحات سایت، می توانید سوالات و نظرات خود را پیرامون آن مطلب درج نمایید یا اینکه نظرات سایر دانش پژوهان را بخوانید. برای جستجو میان کامنتها از Ctrl + f استفاده نمایید. ضمنا از طریق ایمیل از پاسخ ما به سوال خود مطلع خواهید شد. دوستانی که اطلاعات فنی دارند، لطفا به سوالات پاسخ دیگران دهند (لینک درج نشود).

سيد مجتبي فرشچي

مدرک کارشناسي ارشد خود را در رشته آمار، گرايش اقتصادي- اجتماعي از شهيد بهشتي تهران گرفته ام. پايان نامه ام مورد حمايت مالي واحد تحقيقات سازمان بورس و اوراق بهادار قرار گرفت. به عنوان مدیر مجموعه تخصصی اطمینان شرق، میایلم اقتصاد سنجی و نرم افزار EViews را به شیوه ویدئویی به همه علاقه مندان آموزش دهیم.

نوشته های مشابه

‫31 دیدگاه ها

  1. با سلام و خسته نباشید
    لطفا فایل مبتنی بر ازمون هایی که در تجزیه و تحلیل داده های مقطعی باید انجام داد ارائه کنید
    ممنون

    1. سلام و خدا قوت؛
      در خصوص داده های پانلی این مورد را آورده ایم. اما در خصوص داده های مقطعی هنوز آماده نشده است.

    2. سلام و درود
      در خصوص نحوه کنترل متغیرهای سال و صنعت در ایویوز می‌تونید راهنمایی کنید؟
      استاد داور میگه باید متغیرهای سال و صنعت کنترل بشن در مدل، من این متغیرها رو ایجاد کردم اما نمی‌تونم در ایویوز برازش رو به صورت کنترلی ارائه بدم. اگه میشه راهنمایی کنید
      ممنون

  2. با سلام، من آزمون وابستگی بین مقطعی را در ایویوز انجام دادم و سه آزمون Breusch-Pagan LM، Pesaran scaled LM، Bias-corrected scaled LM وجود وابستگی مقطعی را تایید کردند اما آزمون CD پسران عدم وابستگی مقطعی را تایید میکند، شما میتونید راهنماییم کنید که کدوم آزمون از robust بهتری برخوردار هست؟

    1. سلام. بهرحال گاه وقتی آزمونهای مختلف نتایج متفاوتی می دهند. به نظر من آنچه که اکثریت آزمونها بیان می کنند را ملاک عمل قرار دهید.

  3. با سلام و خسته نباشید
    من می خواهم در ایویوز داده های فصلی را تعدیل کنم اما با استفاده از روش x12 یا x11 باید داده های غیر منفی باشند تا تعدیلات صورت بگیرد. در داده هایی که استفاده کرده ام داده های منفی دارم روشی برای تعدیل این داده ها در Eviews وجود دارد که مشکل را حل کند. (تا داده های منفی برای تعدیل فصلی مشکل ایجاد نکند).
    با تشکر

    1. سلام. منظورتان از تعدیل داده ها را متوجه نشدم.

      1. به نام خدا
        با سلام.لطفا در صورت امکان پاسخ را ایمیل فرمایید.
        نمایش اعداد دردر eviews 10 به صورت فارسی است و حتی از اطلاعات import شده انگلیسی نیز به فارسی نمایش داده می شوند.
        – تمام اعداد وارد شده به صورت انگلیسی نیز بعد از enter زدن فارسی می شوند.
        – تنظیمات در word و windows هم صحیح است .

        1. سلام
          در سیستم من اینگونه نیست. بنابراین احتمالا شما نرم افزاری نصب کرده اید که ویندوز را فارسی سازی می کند. یا اینکه نگارش خاصی از ویندوز فارسی شده را دارید.

  4. با عرض سلام و خسته نباشید
    من دارم مانایی دادهامو در ایویوز بررسی میکنم زمانی که مقدار maximum lags را تغییر میدهم وضعیت مانایی دادهها نیز تغییر میکند.می شود توضیح دهید که چگونه مقدار maximum lags را باید تعیین کرد؟

    1. سلام. بله lag بر مانایی داده ها تاثیر می گذارد. این تاثیر بستگی به فرمول محاسبه مانایی دارد که تشریح آن خیلی پیچیده است.
      با هر شرایطی که داده ها را مانا نمودید همان را در گزارش کار خود بنویسید و شرایطی که طبق آن مانا شدند را نیز بیاورید.

  5. باسلام وتشکرازراهنمایی هاتون من میخاستم درمورد روش اجرای آزمون علیت هشیائو درنرم افزار ایویوز من را راهنمایی فرماییدواقع مسیراجرا وروش اجراش را میخام باتشکرمجدد

    1. سلام. حقیقتش الان حضور ذهن ندارم. سایر دوستان اعلام نظر داشته باشند

  6. سلام، در مدل VAR نمودار توابع عکس العمل آنی(ضربه- پاسخ) مر بوط چند متغیر را رسم نموده ام، ولی تفسیر نمودار را به درستی نمی دانم. اگر ممکن است راهنمایی بفرمایید، سپاسگزارم.

    1. سلام. بدون دیدن نمودارها نمی شود اعلام نظر نمود. انشاءالله در آینده در خصوص مدل var و تحلیل کامل آن مطالبی را ارائه خواهیم نمود. اما فعلا در دستور کار جاری قرار ندارد.

  7. سلام
    من 20 تا داده دارم. می خوام با این نرم افزار اینارا تحلیل کنم. خیلی ام پیچیده نه. تحلیلی ساده. می تونید راهنمایی کنید منو؟

    1. سلام. ابتدا باید ببینید داده های شما چه نوع داده ای است و طبق آن با آموزشی ویدئویی که در منو محصولات سایت هست اقدام به ورود داده ها به ایویوز کنید. داده ها را که با موفقیت به نرم افزار منتقل کنید گام خوبی برداشته اید برای کار با آن نرم افزار.

  8. با سلام و احترام
    در مورد سیستم معادلات با روش SUR آیا فایل یا مطلبی دارید؟
    بعد از وارد کردن معادلات و اجرای تخمین این پیغام را می دهد:(…C4 is not defined in) علت چیست؟ من همه متیرها را تعریف کردم.

    1. سلام و درود بر شما
      نه متاسفانه. اقتصاد سنجی واقعا حیطه گسترده ای است. سایر دوستان لطفا پاسخ دهند.

  9. سلام
    خسته نباشید. ببخشید یک سوال خدمت شما داشتم. میشه توضیح بدهید برای داده های سری زمانی تک متغیره چگونه می توان آزمون خطی بودن را انجام داد. نحوه تحلیل acf و pacf هم توضیح بدهید یا اگر فایلی هست معرفی کنید ممنون میشم.

    1. سلام. در این زمینه یک کتاب الکترونیکی در وب سایت دیگرمان داریم که مفید است. البته از نرم افزار مینی تب (Minitab) استفاده شده که این نرم افزار برای تحلیل سری های زمانی حرف برای گفتن دارد:
      https://www.spss-iran.com/product/book-time-series/

  10. ببخشید چطور می توان یک صفحه فریز شده از ایویوز را وارد فایل word کنیم؟

    1. راست کلیک کنید و copy را بزنید و بعد در داخل ورد paste کنید.
      گاهی برای مرتب نمودن میزان اعشاری ها، ابتدا به اکسل منتقل می شود و بعد از مرتب کردن، به ورد منتقل می شود.

  11. سلام وقت بخیر ببخشید برای مقایسه دو جامعه در نرم افزار eviews آزمون وجود داره؟

    1. سلام. فکر میکنم باشه چنین آزمونی. منوهای نرم افزار را کنترل کنید.
      البته توصیه می شود برای این طور آزمونها سراغ نرم فزار مخصوص آن، یعنی نرم افزار SPSS بروید و سایت دیگر ما در خصوص این نرم افزار را مطالعه نمایید:
      https://www.spss-iran.com/

  12. سلام و احترام

    در پایان مدل رگرسیونی پانل، اثرات صنعت و سال آمده که باید کنترل بشه…. آیا روش بخصوصی هست؟

    تشکر

  13. سلام و درود
    در خصوص نحوه کنترل متغیرهای سال و صنعت در ایویوز می‌تونید راهنمایی کنید؟
    استاد داور میگه باید متغیرهای سال و صنعت کنترل بشن در مدل، من این متغیرها رو ایجاد کردم اما نمی‌تونم در ایویوز برازش رو به صورت کنترلی ارائه بدم. اگه میشه راهنمایی کنید
    ممنون

  14. عرض درود استاد گرانقدر خوبید؟بابت ورژن ایویوز که در سایت قراردادید متشکرم.حدود یک ماه پیش دانلود وبدون مشکلی نصب شد.هفته پیش امتحان عملی داشتم یک مدل به همراه داده در اکسل داده بود که آزمونهای خود همبستگی وناهمسانی را انجام دادم. آزمون fلیمر و هاسمن هم انجام دادم .آمار توصیفی هم گرفتم.مشکل خودهمبستگی وناهمسانی نداشت ولی تخمین آخری را کم داشتم. گفت باید برای هرمقطع یک تخمین بزنی ونهایتاٌ تخمین آخر رابزنی که معلوم شود فرضیه رد شده یا نه.منظوراستاد را متوجه نشدم اگه حوصله داریدبرای هر مقطع که از 1390تا1400بود تخمین بزنم و تخمین ها را به همراه داده ها واستون بفرستم. تخمین آخری را زحمتی نیست می زنید ببینم منظور استادچی بوده.با تشکر فراوان ازشما

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

0
    0
    سبد خرید شما
    سبد خرید شما خالی استرفتن به فروشگاه